Door Yvonne Ridley (Washington Post)
Omschrijving: Meegenomen door de Taliban en vastgehouden in Afghanistan, vertelt een Britse journaliste over haar visies op de sluier en de behandeling van vrouwen in de Islam.
Ik zag gesluierde vrouwen altijd als stille en onderdrukte wezens… Totdat ik gevangen werd genomen door de Taliban.
In september 2001, slechts 15 dagen na de terroristische aanslagen op de Verenigde Staten, sloop ik Afghanistan binnen. Gekleed in een van top tot teen blauwe boerka, met als doel een krantenartikel te schrijven over het leven onder het onderdrukkende regime.
In plaats daarvan werd ik ontdekt, gearresteerd en gedetineerd voor tien dagen. Ik spuugde en schold naar degenen die mij gevangen hielden. Ze noemden me een “slechte” vrouw, maar ze lieten me gaan nadat ik beloofde de Koran te lezen en me te verdiepen in de Islam. (Eerlijk gezegd weet ik niet wie er blijer was dat ik vrijgelaten werd – zij of ik)
Thuis aangekomen in Londen hield ik mijn woord wat betreft het opdoen van kennis over de Islam… En ik was verbaasd door wat ik ontdekte. Ik verwachtte Koranhoofdstukken over hoe je vrouw te slaan en je dochters te onderdrukken. In plaats daarvan vond ik passages die de bevrijding van de vrouwen promoten.
Tweeënhalf jaar na mijn gevangenneming bekeerde ik me tot de Islam, wat een mix van verbazing, teleurstelling en aanmoediging onder vrienden en familie uitlokte.
Nu getuig ik met afschuw en ontzetting dat hier in Groot-Brittannië de voormalige minister van Buitenlandse Zaken Jack Straw de nikab – een gezichtssluier dat alleen de ogen onbedekt laat – als een ongewenste barrière voor integratie beschrijft, met minister-president Tony Blair, schrijver Salman Rushdie en zelfs de Italiaanse minister-president Romano Prodi aan zijn zijde.
Nadat ik voor en achter de sluier heb gezeten, kan ik zeggen dat de meeste Westerse mannelijke politici die zo over de onderdrukking van de vrouwen in de islamitische wereld klagen, geen idee hebben waar ze over praten. Ze gaan maar door over kindbruiden, vrouwelijke besnijdenis, eerwraak en gedwongen huwelijken en ze geven de Islam daar ten onrechte de schuld van – hun arrogantie alleen overtroffen door hun onwetendheid.
Deze culturele kwesties hebben niks met de Islam te maken. Als de Koran zorgvuldig wordt gelezen, wordt duidelijk dat zo ongeveer alles waar Westerse feministes voor hebben gevochten in de jaren ’70 al 1400 jaar geleden beschikbaar was voor moslimvrouwen. Vrouwen in de Islam worden als gelijke van de man beschouwd wat betreft spiritualiteit, educatie en waarde. De gift aan de vrouw om kinderen te baren en op te voeden wordt als een positieve eigenschap gezien.
Als de Islam vrouwen zoveel biedt, waarom zijn Westerse mannen dan zo geobsedeerd door de kleding van moslimvrouwen? Zelfs de Britse ministers Gordon Brown en John Reid hebben kleinerende opmerkingen gemaakt over de nikab – en ze komen van de Schotse grens vandaan, waar mannen rokken dragen.
Toen ik me tot de Islam bekeerde en een hoofddoek begon te dragen, waren de gevolgen enorm. Het enige wat ik deed was mijn hoofd en haar bedekken – maar ik werd gelijk een tweederangs burger. Ik had gehoord van de vreemde islamofobie, maar ik verwachtte niet zulke openlijke vijandigheid van onbekenden. Taxi’s passeerden me ’s nachts met hun lichten aan dat ze beschikbaar waren. Eén taxichauffeur, nadat hij een blanke passagier vóór mij had afgezet, keek boos naar me toen ik op zijn raam klopte en hij reed vervolgens weg. Een ander zei: “Laat geen bom achter op de achterbank”, en hij vroeg: “Waar is Bin Laden verstopt?”
Ja, het is een religieuze verplichting voor moslimvrouwen om zich bescheiden te kleden, maar de meeste moslimvrouwen die ik ken houden er van om de hijab te dragen, welke het gezicht onbedekt laat, hoewel er een aantal de nikab verkiest. Het is een persoonlijk statement: mijn kleding vertelt je dat ik een moslima ben en dat ik verwacht respectvol te worden behandeld, net zoals een Wall Street bankier zou zeggen dat een zakelijk pak hem definieert als een leidinggevende die serieus genomen moet worden. En, in het bijzonder onder bekeerlingen tot het geloof zoals ik, is de aandacht van mannen die vrouwen confronteren met ongepast, glurend gedrag niet acceptabel.
Ik was vele jaren een Westerse feministe, maar ik heb ontdekt dat ‘moslimfeministes’ een stuk radicaler zijn dan hun seculiere tegenhangers. We haten die afgrijselijke schoonheidswedstrijden en we probeerden onze lach in te houden in 2003 toen juryleden van de Miss Earth competitie de verschijning van een in bikini geklede Miss Afghanistan, Vida Samadzai, een grote stap voor vrouwenemancipatie noemden. Ze gaven Samadzai zelfs een speciale prijs voor “het vertegenwoordigen van de overwinning van vrouwenrechten”.
Sommige jonge ‘moslimfeministes’ zien de hijab en de nikab ook als politieke symbolen; een manier om Westerse buitensporigheden zoals drankmisbruik, willekeurige geslachtsgemeenschap en drugsgebruik te verwerpen. Wat is bevrijdender: beoordeeld worden op de lengte van je rokje en de grootte van je operatief verbeterde borsten of beoordeeld worden op je karakter en intelligentie? In de Islam wordt superioriteit verkregen door middel van vroomheid – niet door schoonheid, rijkdom, macht, positie of geslacht.
Ik wist niet of ik moest huilen of lachen toen Italië’s Prodi zich afgelopen week in het debat mengde en verklaarde dat het niet dragen van de nikab een kwestie van “gezond verstand” is, omdat het sociale relaties “moeilijker” maakt. Onzin. Als dit het geval zou zijn, waarom worden mobiele telefoons, vaste telefoons, email, sms en faxmachines dan dagelijks gebruikt? En niemand doet de radio uit omdat ze het gezicht van de presentator niet kunnen zien.
Onder de Islam ben ik gerespecteerd. Het zijn niet de moslimmannen die opnieuw naar de positie en de behandeling van vrouwen moeten kijken. Volgens een recent Nationale Huiselijk Geweld ‘Hotline’ onderzoek, ondervinden 4 miljoen Amerikaanse vrouwen een serieuze mishandeling door hun partner gedurende een gemiddelde periode van 12 maanden. Elke dag worden er meer dan 3 vrouwen vermoord door hun echtgenoten of partners.
Agressieve mannen komen niet uit een bepaalde religieuze or culturele categorie; 1 op de 3 vrouwen op de wereld is geslagen, gedwongen tot seks of op een andere manier misbruikt in haar leven, volgens het ‘Hotline’ onderzoek. Dit is een wereldwijd probleem dat religie, rijkdom, klasse, ras en cultuur overschrijdt.
Maar het is ook een feit dat in het Westen mannen nog steeds geloven dat ze superieur zijn aan vrouwen, ondanks de protesten voor het tegenovergestelde. Ze worden nog steeds beter betaald voor hetzelfde werk – of het nou in de postkamer of in de directiekamer is – en vrouwen worden nog steeds behandeld als geseksualiseerde objecten wier macht en invloed direct voortvloeit uit hun uiterlijk.
En voor degenen die nog steeds proberen te beweren dat de Islam vrouwen onderdrukt, denk dan aan dit statement van Pat Robertson, waarin hij zijn kijk op bevoegde vrouwen geeft: feminisme is een “socialistische, anti-familiale politieke beweging die vrouwen aanmoedigt om hun mannen te verlaten, hun kinderen te vermoorden, hekserij te beoefenen, kapitalisme te vernietigen en lesbiennes te worden.” Vertel me nu maar wie er beschaafd is en wie niet.
* Yvonne Ridley is een politiek redacteur bij Islam Channel TV in Londen en co-auteur van “In de Handen van de Taliban: Haar Uitzonderlijke Verhaal.”
